گروه صنعتی سیمرکو

دربندی ظروف كنسروی

فرآیند دربندی در محصولات کنسروی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تمام آنچه برای تولید یک محصول کنسروی انجام شده است، اگر به صورت کامل دربندی نشود، عملا بلااستفاده خواهد شد. دربندی ظروف کنسروی یکی از مهم‌ترین فرآیندهایی است که در خطوط تولید محصولات کنسروی انجام شده و از آن با عنوان قلب خط تولید نام می‌برند. به طور کلی فرآیند دربندی در کلیه خطوط تولید محصولات کنسروی پس از عملیات پر کردن انجام می‌شود.

    جایگاه دربندی در خطوط تولید

    پس از پر شدن ماده غذایی در ظروف کنسروی، بایستی هوای موجود در سرفضا (Head space) خارج شده و عمل دربندی انجام می شود. هواگیری و دربندی از مهمترين و حساس ترین مراحل كنسروسازي هستند و چنانچه به طور كامل و صحیح صورت نگيرند، ماده غذایی پس از فرایند حرارتی، مجددا آلوده شده و در نتیجه سلامت مصرف کننده در معرض خطر قرار خواهد گرفت. مدت ماندگاری محصول نهایی بستگی زیادی به انجام درست مرحله دربندی دارد.

    اصول دربندی

    ظروف مواد غذایی کنسروی باید غیر قابل نفوذ باشند به طوری که ماده غذایی تا زمان مصرف، سالم و عاری از آلودگی باقی بماند. قوطی‌های فلزی ورودی به کارخانه، آماده برای پر شدن هستند به طوری که درز بدنه آنها لحیم شده و کف نیز به آن متصل شده است . دربندی معمولا بلافاصله بعد از هواگیری و یا همزمان با آن انجام می‌شود. در لبه داخلی در ظروف فلزی و یا شیشه ای لایه نازکی از یک ماده لاستیکی قرار داده می شود تا پس ازدربندی فاصله بین لبه در و بدنه را پر کند. به این ترتیب قوطی در اصطلاح آب بندی می‌شود.

    دربندی قوطی‌های فلزی

    برای دربندی قوطی‌های فلزی از روش دربندی مضاعف استفاده می شود. این کار توسط دستگاه‌های دربند که در ایران به نام والس یا فارش معروف هستند، طی دو مرحله انجام می شود. در مرحله اول قلاب در و بدنه با یکدیگر درگیر شده و در مرحله دوم قلاب ها به هم فشرده می شوند.

    اجزای اصلی دستگاه دربندی شامل قرقره اولیه، قرقره ثانویه، دیسک پایه و دیسک فوقانی هستند. قرقره، قطعه‌ای از جنس فولاد است که در سطح کناری آن شیاری وجود دارد. شیار قرقره‌های اولیه دهانه عمیق و گرد دارند. در صورتی که شیارقرقره‌های ثانویه دهانه کم عمق‌تری دارند. دیسک فوقانی، قطعه‌ای است که روی سر قوطی مستقر شده و با مشارکت قرقره‌ها عمل دربندی را انجام می‌دهد.

    دربندی نتیجه فشرده شدن قلاب سر و بدنه بین دیسک و قرقره ها است.

    مراحل دربندی مضاعف

    عملیات دربندی قوطی‌های فلزی در دو مرحله صورت می‌گیرد:

    1. در مرحله اول در اثر فشار قرقره‌های اولیه، قلاب سر و قلاب بدنه درگیر شده و همدیگر را می پوشانند.
    2. در مرحله دوم، قرقره‌های اولیه کنار رفته، قرقره‌های ثانویه وارد عمل شده و قلاب‌های در هم فرو رفته را تحت فشار قرار می‌دهد. سپس قلاب‌ها روی همدیگر محکم و فشرده شده و در نهایت دوخت کامل می‌شود. به میزان همپوشانی و درگیری قلاب سر و قلاب بدنه اوِرلپ میگویند. در صورت عدم تنظیم دستگاه دربندی و شل یا سفت بودن قرقره‌ها، دربندی به درستی انجام نمی‌شود.

    دربندی ظروف شیشه‌ای

    عملیات دربندی ظروف شیشه‌ای توسط ماشین های خودکار، نیمه خودکار و یا به صورت دستی انجام می گیرد. درپوش مورد استفاده در این نوع بسته بندی معمولا از جنس فلزی است که از داخل با موادی از قبیل رزین و یا پلیمری پوشیده شده است. این درپوش‌ها را به صورت پیچی روی ظرف محکم می‌کنند.

    بسته‌بندی ظروف پلیمری

    برای بسته‌بندی ظروف یا فیلم‌های پلیمری معمولاً از دمای بالا به همراه فشار استفاده می‌شود. روند دربندی به این صورت است که با افزایش دما& پلیمرهای درب و بدنه به نقطه ذوب خود رسیده و در هم ادغام شده با سرد شدن، دوخت سفت و محکم می‌شود. در مواردی که از فویل آلومینیومی به عنوان درب استفاده می‌شود، معمولاً لایه نازکی از پلیمر روی سطح داخلی آن قرار می‌گیرد. جنس دو پلیمر در و بدنه باید به گونه‌ای باشد که قابلیت دوخت به یکدیگر را داشته باشند.

    سخن پایانی

    دربندی ظروف کنسروی اعم از ظروف فلزی که یا ظروف شیشه‌ای باید با مکانیسم پلمپ مضاعف انجام شود تا محصول مورد نظر کاملا وکیوم و آب بند شود. با حساسیتی که در مورد مواد غذایی کنسروی از سمت نهادهای نظارتی اعمال می‌شود، رعایت ضوابط شماره ۱۸۸۱ سازمان ملی استاندارد برای دربندی ظروف کنسروی الزامی می‌باشد. لذا تولیدکنندگانی که در حوزه تولید و بسته‌بندی محصولات کنسروی فعالیت دارند، باید در انتخاب دستگاه دربند دقت کنند که این الزامات را برآوده نماید.

    error: این محتوا برای شرکت سیمرکو محفوظ است