در میان صنایع تولیدی، صنایع غذایی از اهمیت و حساسیت بیشتری نسبت به سایر صنایع برخوردار می‌باشند. مهم‌ترین دلیل تمایز این صنعت نسبت به سایر صنایع تولیدی، رابطه‌ی مستقیم محصولات تولیدی این صنعت با سلامتی انسان‌ها می‌باشد. به همین دلیل، برای افزایش سطح کیفی در محصولات این صنعت، الزاماتی طراحی شده است که رعایت آن‌ها برای تمامی واحدهای تولیدی در این زمینه الزامی می‌باشد. در این مقاله قصد داریم تا الزامات خط تولید کنسروسازی را با هم مرور کنیم.
خط تولید کنسروسازی به دو دسته‌ی خط تولید کنسرو غیر گوشتی و خط تولید کنسرو گوشتی تقسیم می‌شود. هریک از این خطوط تولید کنسرو، دارای الزامات خاص خود می‌باشند. ابتدا الزامات خط تولید کنسرو غیرگوشتی و پس از آن الزامات خط تولید کنسرو گوشتی را بررسی می‌کنیم. خطوط تولیدی که در ادامه با الزامات آن‌ها آشنا می‌شوید عبارتند از:
- خط تولید کنسرو غیر گوشتی
- خط تولید کنسرو گوشتی
- خط تولید کنسرو آبزیان
- خط تولید کنسرو میوه‌جات
- خط تولید کنسرو رب گوجه فرنگی
خط تولید کنسروسازی غیرگوشتی
موارد زیر به عنوان حداقل الزامات خط تولید کنسروسازی غیرگوشتی محسوب می‌شوند:
- تجهیزات شست و شوی میوه و سبزی به همراه نوار ترانسپورت مجهز به سیستم شست و شو و شیر خروجی مواد خارجی
- استفاده از تجهیزات سورتینگ مناسب به منظور آماده‌سازی و سورتینگ میوه و سبزی
- استفاده از تانک و مخازن ضد زنگ و خوردگی به همراه هم‌زن مناسب برای تهیه انواع سس و نمک
- خردکن سبزیجات و میوه‌جات
- دستگاه بلانچر
- در صورت لزوم استفاده از دیگ پخت دو جداره و ضد زنگ و ضد خوردگی
- در صورتی که حبوبات به صورت بوجاری نشده، وارد واحد صنعتی شوند استفاده از دستگاه بوجاری الزامی می‌باشد.
- به منظور خیساندن حبوبات خط تولید باید مجهز به مخازن ضد زنگ و ضد خوردگی باشد.
- سیستم شست و شوی قوطی با استفاده از بخار
- قوطی رسان
- محلول ریز
- اگزاست
- دربندی
الزامات خط تولید کنسروسازی گوشتی
الزامات خط تولید کنسروسازی گوشتی دارای شباهت‌‌های ذیل با الزامات خط تولید کنسروسازی غیرگوشتی است:
- تجهیز خط تولید به ابزار و تجهیزات برش
- میز مناسب پاک‌کردن مواد غذایی گوشتی که ضد زنگ و ضد خوردگی باشد
- تجهیزات مناسب برای انتقال گوشت از جنس مناسب
- دستگاه پخت اولیه‌ی مواد غذایی به وسیله‌ی بخار آب
- دستگاه شستشوی قوطی‌ها با بخار
- قوطی رسان
- فرمولاسیون و مخازن آماده‌سازی مواد غذایی از جنس ضد زنگ و ضد خوردگی
- پرکن
- دستگاه اگزاست
- ماشین دربندی
- دستگاه قوطی شور
- دستگاه پاستوریزاتور
- دستگاه لیبل زن
- جت پرینتر
الزامات خط تولید کنسروسازی آبزیان
الزامات خط تولید کنسروسازی آبزیان در ادامه ذکر شده است :
- ماشین‌آلات تمیز کردن محتویات اضافه‌ی درون شکم آبزیان(امعاء و احشاء)
- دستگاه برش و تکه کردن
- تجهیزات و ماشین آلات شستشو
- تجهیزات مناسب از جنس ضد زنگ و ضد خوردگی به منظور انتقال مواد غذایی
- تجهیزات پخت اولیه
- میز کار مناسب برای پاک کردن مواد غذایی
- قوطی رسان
- قوطی شور
- پرکن
- مخزن فرمولاسیون از جنس مناسب
- پرکن اتوماتیک
- ماشین نمک ریز
- اگزاست
- دربندی
- اتوکلاو
- دستگاه خنک کننده‌ی قوطی‌ها پس از خروج از اتوکلاو
- ماشین لیبل زن
- جت پرینتر
الزامات خط تولید کنسروسازی کمپوت میوه
تجهیزات و ماشین آلات آماده‌سازی انواع خط تولید کنسروسازی کمپوت میوه به شرح زیر می‌باشد:
- کانال یا حوضچه شست و شوی میوه مجهز به توری و شیر خروجی برای جداسازی مواد خارجی
- نوار سورتینگ به منظور سورت کردن میوه‌ها
- تجهیزات و ماشین آلات آماده‌سازی از قبیل پوست‌گیری، هسته‌گیر، خردکن و دم‌‌گیر ( این ماشین آلات با توجه به نوع خط تولید باید موجود باشند )
- بلانچر
- دستگاه فرمولاسیون به همراه مخزن و هم‌زن
- قوطی رسان
- قوطی شور
- ماشین محلول ریز
- اگزاست
- ماشین دربندی
- اتوکلاو
- دستگاه سردکن قوطی‌ها پس از عبور از اتوکلاو
- لیبل زن
- جت پرینتر
الزامات خط تولید رب گوجه فرنگی
تجهیزات و ماشین آلات خط تولید رب گوجه فرنگی عبارتند از:
- کانال و مخازن شست و شو به همراه توری و شیر خروج مواد خارجی
- در صورت لزوم باید از سیستم فیلترینگ آب شست و شو استفاده شود
- نوار ترانسپورت و بالابر مخصوص انتقال گوجه فرنگی
- نوار سورتینگ به منظور سورت کردن گوجه فرنگی‍ها
- دستگاه خردکن
- پری هیتر
- صافی‌های دو و سه مرحله‌ای برای جداسازی آب گوجه فرنگی
- در صورت لزوم از مخازن ذخیره‌سازی آب گوجه فرنگی استفاده شود.
- اواپراتور(دیگ پخت تحت خلأ) مجهز به ترمومترو فشارسنج
- مخازن ذخیره‌سازی رب گوجه‌فرنگی از جنس ضد زنگ و ضد خوردگی
- پاستوریزاتور
- قوطی رسان
- قوطی شور
- پرکن رب گوجه فرنگی
- ماشین دربندی
- اتوکلاو یا تونل پاستور
- سیستم سردکن قوطی‌ها پس از اتوکلاو
- لیبل زن
- جت پرینتر
همانطور که مشاهده کردید، به منظور راه اندازی خط تولید کنسروسازی ابزار و ماشین‌آلات ذکر شده برای هر نوع خط تولیدی الزامی می‌باشد. این ملزومات علاوه بر اینکه جنبه‌ی نظارتی بر خط تولید خواهند داشت، از زاویه‌ای دیگر برای تولید محصولی با کیفیت قابل قبول برای مشتریان نیز الزامی می‌باشد. همانطور که در ابتدا مطرح شد، صنایع غذایی به دلیل برخورداری از ارتباط مستقیم با سلامت مصرف‌کنندگان، در صورتی که در فرایند تولید آن، الزامات حداقلی رعایت نشود می‌توان مشکلات جبران ناپذیری برای مصرف‌کنندگان به وجود بیاورد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد الزامات کارخانه جات کنسروسازی، به لینک مربوط به حداقل ضوابط فنی و بهداشتی واحدهای تولید کننده انوع فرآورده های کنسروی (گوشتی و غیر گوشتی) مراجعه نمایید.
